Bir kitap ve bir şiir;

Bir kitap ve bir şiir;

        Konu, hikaye, yazım kuralları, iyi bir anlatım ile de güzel kitaplar, romanlar ortaya çıkabilir. Bunlar okuyucusuna keyif ve ilham da verebilir. Ama ben biraz daha fazlasını arıyorum galiba okuduğum kitaplarda; hikayenin hikayesini, mezuniyet diplomam olacak okul gibi kitapları; Çünkü bazen o kitabı okuyabilmek için yeterli olmuyorsun. (Ulysses-James Joyce) Yeri geliyor bir kitabı anlamak için öncesinde ve beraberinde onlarca kitap okuman gerekiyor.  Bazı kitaplarda da bazen bir cümleden öteye geçemiyorsun. Bir anda müthiş bir düşünce yoğunluğunun içinde kayboluyorsun; beyninde şimşekler çakıyor. Ben bu tür kitaplara üzerine üniversite inşa edilecek kitaplar diyorum (Ezilenlerin Pedagojisi- Paulo Freire).  Bu kitaplar okunur; ama hiçbir zaman bitmez-bitirilemez. 

        Kaplan! Kaplan! şiiri ile tanışmam, Alfred BESTER’in özgün adı “The Stars My Destination -Yıldızlar İstikametim” olan 1956 basımı bir bilim kurgu klasiği kitabı ile oldu. Kitap, Büyük Britanya’da uzun yıllar “Kaplan! Kaplan!” ismi ile basılmış Türkiye’de de bu isim tercih edilmiş. Giriş bölümünde de William Blake’in bu şiirinin bir kıtasına yer verilmiş. Blake’in şiiri sadece kitabın ismine değil, ruhuna da esin kaynağı olmuş. 

        Blake şiirlerinde derin ve ruhani duyguları,  tanrısal imgeleri, Yunan mitolojisini, devlete ve kiliseye olan eleştirisini, zıtlığı, doğaya göndermeleri, özgürlük vurgusunu kullanmış. İlk şiirlerini  “Masumiyet Şarkıları” ismi ile kitaplaştırmış. Sonrasında yazdığı şiirleri de “Tecrübe Şarkıları” olarak basmıştır. Daha sonrasında bu şiirler “Masumiyet ve Tecrübe Şarkıları” olarak tek kitapta toplanmış.

    İnsan doğasına ve topluma hem iyimser hem de kötümser açıdan bakarak masumiyet ve tecrübe karşıtlığı üzerinde durur. Ona göre tecrübe ile masumiyeti kaybeder insan; ama gerçekleri görmek için her iki bakış açısına da ihtiyaç duyulduğunu vurgular. Blake’e göre “zıtlıklar olmadan ilerleme olmaz. Çekicilik ve İticilik, Akıl ve Enerji, Sevgi ve Nefret insan varlığı için gereklidir”

 

Tarık ÖZTÜRK~Bergama~2021.02.11

Kaplan! Kaplan! / William Blake (1757 -1827)

Kaplan! Kaplan! gecenin ormanında

Işıl ışıl yanan parlak yalaza,

Hangi ölümsüz el ya da göz, hangi,

Kurabildi o korkunç simetrini?

Hangi uzak derinlerde, göklerde

Yandı senin ateşin gözlerinde?

O hangi kanatla yükselebilir?

Hangi el ateşi kavrayabilir?

Ve hangi omuz ve hangi beceri

Kalbinin kaslarını bükebildi?

Ve kalbin çarpmaya başladığında,

Hangi dehşetli el? ayaklar ya da

Neydi çekiç? ya zincir neydi?

Beynin nasıl bir fırın içindeydi?

Neydi örs? ve hangi dehşetli kabza

Ölümcül korkularını alabilir avcuna?

Yıldızlar mızraklarını aşağıya atınca,

Göğü sulayınca gözyaşlarıyla,

Güldü mü o, görünce eserini?

Kuzu'yu yaratan mı yarattı seni?

Kaplan! Kaplan! gecenin ormanında

Işıl ışıl yanan parlak yalaza,

Hangi ölümsüz el ya da göz, hangi,

Kurabilir o korkunç simetrini?

Şiir çevirisi: Selahattin Özpalabıyıklar